Een magische kruidenwis

Met midzomer is het de gewoonte om je kruidenwis in het vreugdevuur te gooien. Zo'n kruidenwis is een boeket van minimaal zeven kruiden of veelvouden van telkens zeven kruiden, die je samenbindt en in je huis hangt als bescherming tegen brand, blikseminslag en ziekte, zowel voor je have en goed als voor jezelf en je huisdieren. Er wordt gezegd dat de vrouwen zo'n kruidenwis elk jaar op de vooravond van midzomer naakt gingen plukken. Nadat ze het hele huis en de stallen waren rondgegaan met het boeket werd de kruidenwis opgehangen  boven de deur of op een andere belangrijke plaats. Heksen van vandaag doen dat nog steeds.

In sommige streken wordt een Sint-Janskrans gemaakt, vergelijkbaar met een kruidenwis, die hetzelfde doel  had. Op 24 juni is het feest van Sint-Jan de Doper. Aan de huizen werd een zogenaamde Sint-Janstak of Sint-Janskrans opgehangen. Natuurlijk gaat het om een mengeling van oude heidense tradities met de nieuwe christelijke godsdienst. In juni staat het Sint-Janskruid prachtig in bloei!


In andere streken wordt de kruidenwis dan weer in augustus geplukt en door de pastoor gezegend op Maria-Hemelvaart op 15 augustus (net zoals de palmtakken op palmzondag, die ook zo'n beetje hetzelfde doel hebben).  In die periode passeerde de zon duizenden jaren geleden door de sterrenconstellatie Virgo of Maagd. Tegenwoordig komt de totale verlichting van het sterrenbeeld Maagd door de zon pas in oktober.

Lucius Iunius Moderatus Columella, een Romeins auteur van landbouwkundige werken, schrijft in 65 na Christus in zijn kalender dat de Grieken en de Romeinen op 15 augustus de hemelvaart van Astraea vierden. Astraea was een personificatie van rechtvaardigheid en volgens de legenden mogelijk een dochter van Zeus. Ze was de laatste van de onsterfelijken die onder de mensen leefden. Uiteindelijk vluchtte ze voor de wreedheid van de mensheid en ging naar de hemel waar ze het sterrenbeeld Maagd werd. De schaal van rechtvaardigheid, die ze altijd bij zich droeg zou het sterrenbeeld Weegschaal zijn geworden.


Een interessant weetje is dat het Hebreeuwse woord voor maagd Bethulah is, dat ook 'takje' betekent. Hetzelfde geldt voor het Latijnse woord Virga dat ook takje betekent. En wat te denken van het Arabische woord voor het sterrenbeeld Maagd, Sunbul, dat ook korenaar wil zeggen. De link met planten en graan en dus vruchtbaarheid lijkt duidelijk!

In een traditionele Sint-Janskrans zat ook altijd een tak van een notenboom die stond voor vruchtbaarheid. Tijdens de eerste wereldoorlog werden de notenbomen opgevorderd en omgehakt voor de legerindustrie omdat er geweerkolven uit werden gemaakt. Daardoor verdween de traditie jammer genoeg grotendeels.

In zo'n kruidenwis gingen dus minstens zeven (of negen) kruiden, waar bepaalde eigenschappen aan werden toegekend. Sint-Janskruid, margrieten, korenbloemen, grassen en granen, hazelaar of takken van een notenboom, bolderik, bijvoet en ijzerhard ... Welke planten er in gingen hing af  van persoon die hem maakte maar  het werd alleszins een kleurige verzameling van veldbloemen, tuinbloemen en granen. Uit een inventarisatie van Dr. Uittien, in de jaren 1940, blijkt dat de meest gebruikte plant in de traditionele kruidwis het boerenwormkruid was, samen met bijvoet en alsem. Ook Sint-Janskruid, valeriaan en toorts werden veel gebruikt, net als de Griekse alant die in vroeger dagen blijkbaar algemeen gebruikt werd.

Bij de keuze van kruiden kan je rekening houden met de floragrafie of de symboliek van bloemen die er van uit gaat dat bepaalde planten en bloemen staan voor menselijke emoties (zoals Bachbloesems): anemoon (verwijdering), boterbloem (opgetogenheid), dahlia (afkeer), damastbloem (wedijver), dovenetel (koelheid), ereprijs (ware liefde), goudsbloem (jaloezie), kamille (sterkte), klaproos (matiging), korenbloem (fijngevoeligheid), lelie (zuiverheid), meidoorn (hoop), paardebloem (absurditeit), roos (liefde), valeriaan (verborgen verdiensten), vergeetmijnietjes (gedachtenis), zonneroosje (Waardering).

Uit het gebruik van de kruidenwis en de floragrafie is trouwens ook de traditie gegroeid van het boeket dat je aan personen geeft die je kan waarderen, zoals de grote bos bloemen die je meeneemt voor de verjaardag van je schoonmoeder bijvoorbeeld :-)

Je kan kan ook je inspiratie zoeken in de astrologie. Je hebt zonnekruiden zoals sint-Janskruid, goudsbloem en kamille, maar ook maankruiden zoals wilg en waterkers. Het viooltje is een typisch Venuskruid, distel en brandnetel zijn dan weer Marskruiden.

Wie kijkt naar de felgele bloemen van het Sint-Janskruid, de margrieten en andere vroege zomerbloeiers, kan niet anders dan behalve de symboliek van de vruchtbaarheid ook de  zonnesymboIiek opmerken. Met midzomer vieren we dat de zon op zijn krachtigst is. Zeker voor kruidenwissen die pas in augustus worden geplukt zit de kracht van de zon als het ware in de geplukte kruiden opgeslagen. Met onze kruidenwis brengen we dus de kracht van de zon in ons huis.  De scheppende, helende vuurkracht van de zon krijgt zo tijdens de koude wintermaanden een centrale plaats in huis en zorgt tot aan de volgende midzomer dat het huis beschermd is.

Reacties

Nymphen zei…
Prachtig artikel!! Alleen jammer dat er typefouten in staan. In de eerste zin: 'gwoonte' en de laatste zin 'midzomzer'.
Vind jullie website en groep heel fijn.

Bright Blessings
Nymphen(uit coven Elfin)
Bryd zei…
Dankjewell Nymphen, ik heb de typo's eruit gehaald :-)
Chantal zei…
dankjewel voor de info :)

Populaire posts van deze blog

Zuiverende eitjes: egg cleansing

De heksenrunen

De numerologie van je heksennaam